Financiën

Gemeenten zijn voor het grootste deel van hun inkomsten afhankelijk van rijksbijdragen: via het gemeentefonds en via specifieke uitkeringen. Het gemeentefondsgeld is vrij besteedbaar, in tegenstelling tot specifieke uitkeringen. Met die rijksbijdragen moeten we diverse grote opgaven bekostigen. Energietransitie, woningbouw, bereikbaarheid, veiligheid, zorgen voor een inclusieve samenleving. Daar zijn structurele financiële middelen voor nodig. Dat geld en daarmee ook de financiële slagkracht, ontbreekt echter. Daarnaast gaat per 1 januari de herverdeling van het gemeentefonds door. Daar is de afgelopen jaren veel discussie over geweest, met name ook met het Rijk over of, hoe en wanneer de herverdeling door zou moeten gaan. Uiteindelijk is zeer recent door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties besloten om de herverdeling per 1 januari 2023 definitief door te voeren. Ook zijn er de afgelopen jaren discussies geweest over de financiële positie van de gemeenten, waarbij wij als G40 betrokken zijn geweest.

De grote steden moeten voldoende structurele financiële speelruimte hebben om de gezamenlijke opgaven met het Rijk en met de regio op te kunnen pakken en uit te kunnen voeren. Daarvoor zijn financiële middelen onontbeerlijk. Zonder geld kunnen we onze inwoners en bedrijven niet helpen, geen nieuwe scholen bouwen, geen wegen aanleggen of onderhouden, geen energietransitie mogelijk maken en ook geen jeugdigen met problemen helpen, etc. Er is dus een lobby nodig, die we samen met de  VNG en andere koepels van gemeenten voeren, om de financiële slagkracht van de grote steden te vergroten.

Pleit bij de ministers, staatssecretarissen, Tweede Kamerleden etc. voor een betere financiële positie van gemeenten. Die financiële positie moet structureel verbeterd worden. Nu torsen we nog teveel erfenissen uit het verleden met ons mee (denk bijvoorbeeld aan de opschalingskorting). Continueer de trap-op-trap-af systematiek en laat het kabinet daar onverkort aan vasthouden, in plaats van om daar uitzonderingen op te maken of om afspraken te maken met gemeenten over vaste (lage) accressen. Geef gemeenten geen sigaren uit eigen doos, maar zorg voor voldoende vrij besteedbare middelen. De themagroep Financiën trekt zoveel als mogelijk op met de VNG; onze belangen zijn immers in de meeste situaties gelijk. Daarbij is het goed om ook vanuit de G40 één geluid te laten horen om ons en de VNG niet uit elkaar te laten spelen door het Rijk.