Zorg, Jeugd en Onderwijs

De afgelopen vier jaar hebben de G40 wethouders en hun gemeentelijke professionals actief gewerkt aan het bevorderen van perspectief en handelingsruimte voor wethouders op het bredere sociaal domein. Het werkprogramma 2019-2022 Inwoners (terug) aan het stuur van hun leven naar een steunend en sociaal domein vormde de leidraad voor hun inzet. De volgende thema’s stonden centraal:

1)     Integraal werken in de wijk en sociale veerkracht

2)     Samenwerking gemeenten-zorgverzekeraars

3)     Samenwerking jeugdzorg-passend onderwijs

4)     Regie op transformatie 

Doel was om op basis van uitwisseling en kennisdeling oplossingen te ontwikkelen, deels ter inspiratie van de lokale praktijk van G40 steden, deels om de Tweede Kamer, departement en VNG te bewegen de ontwikkelde oplossingen over te pakken en daarvoor de voorwaarden te realiseren. Naast deze Werkagenda zijn er (veel) bijeenkomsten gewijd aan het meer grip krijgen op de landelijke discussies over houdbare stelsels voor Jeugd en Wmo.

Deze themagroep kan een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van de doelen uit de Propositie Sociaal Domein: herstellen van bestaanszekerheid, vergroten van kansengelijkheid en vergemakkelijken van gezond leven. Dit doen we door – ongeacht de indeling van de portefeuilles van wethouders – structureel verbindingen te bevorderen tussen de verschillende wettelijke kaders. Elke stad staat voor de opgave om op elk van de speerpunten samenhang, integraliteit, uitvoeringskracht én het vinden van de ‘menselijke maat’ te organiseren. De G40 themagroep Zorg, jeugd en onderwijs pakt daarin het voortouw. Deels om de lokale praktijk van de deelnemende steden te versterken, deels om de benodigde voorwaarden te realiseren. De G40 themagroep zoekt actief afstemming en samenwerking met G4 en VNG om de impact te vergroten.

Deelname aan de themagroep inspireert. Het maakt het wethouderschap minder ‘eenzaam’ en helpt om eigen oplossingen meer draagvlak en massa mee te geven. Elke wethouder moet het sociaal domein in de eigen stad langs nieuwe lijnen gestalte geven. Met onderlinge uitwisseling, bij elkaar in de keuken kijken en leren staat deze themagroep wethouders bij in hun opgaven. Belangrijk is ook het sociaal domein te zien als investeringskans in plaats van kostenpost. Investeringen in mensen dragen immers bij aan het versterken van talenten en aan het verbeteren van de leefbaarheid in wijken en buurten. 

Aparte aandacht is nodig voor de samenwerking met de grootste zorgverzekeraar in de regio. Gemeenten, zorgverzekeraar en zorgkantoor moeten er samen voor zorgen dat inwoners (op zijn minst) geen last hebben van de schotten tussen de verschillende stelsels. Een focus louter op uitvoering van de Wmo en de Jeugdwet in de eigen gemeente volstaat niet. Het is noodzakelijk om de krachten te bundelen met zorgverzekeraars en samen slimmere én goedkopere oplossingen te ontwikkelen voor de problemen die mensen ondervinden. Over de afgelopen jaren is deze samenwerking her en der weliswaar op gang gekomen, maar de sprong van project naar beleid is amper nog gemaakt. Aan de wethouders van deze themagroep is het de taak om landelijk samen met de VNG en de zorgverzekeraars te streven naar betere voorwaarden om zo duurzame resultaten te kunnen realiseren.

In de afgelopen jaren was het thema onderwijs binnen deze themagroep onderbelicht. Goed onderwijs kan bijdragen aan het verkleinen van de kansenongelijkheid en het verbeteren van de bestaanszekerheid. De komende jaren is specifiek aandacht nodig voor de complexere problematiek van kinderen in het primair onderwijs en de grotere toestroom van kinderen in het speciaal onderwijs.